community als behoefte

Deze blog maakt deel uit van een dialoog tussen Roy Pype, architect en Ellen Schiffeleers van Barcavela.

Beste Roy,

Je vroeg mij naar mijn overtuiging over de kracht van community-building rondom scienceparks.
Graag beantwoord ik deze vraag aan de hand van de piramide van Maslow. Abraham Maslow rangschikte in 1943 de volgens hem universele fundamentele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst zijn nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd zijn. Niet-bevrediging van deze fundamentele behoeften zou  leiden tot een vermindering van de volle menselijkheid en tot blokkering van de menselijke mogelijkheden. Merk overigens op dat de behoefte aan zelfontplooiing volgens Maslow niet fundamenteel is: De mens kan zichzelf pas verwezenlijken (groeien) als hij de fundamentele behoeften minimaal bevredigd heeft.

Ik zie dezelfde behoeften voor de bedrijven in een sciencepark:

Fysieke behoeften

Om te kunnen groeien moeten allereerst hun fysieke behoeften bevredigd worden: er zal gas, water, elektriciteit moeten zijn, stenen; kortom de hardware. Zonder deze eerste voorwaarde zal een bedrijf niet toekomen aan zelfontplooiing, maar het grootste gedeelte van de tijd en energie besteden aan zekerstellen van wat in de 3B-terminologie van Het Nieuwe Werken (Bricks, Bytes en Brains) wordt verstaan onder Bricks. Er ligt voor projectontwikkelaars, grondbeheerders en uiteraard ook voor architecten een belangrijke taak om deze eerste behoefte veilig te stellen.

Behoefte aan veiligheid en zekerheid

De tweede voorwaarde is dat er voldoende veiligheid en zekerheid zijn. Dit is een breed begrip, en loopt voor een bedrijf in een sciencepark van fysieke veiligheid tot dataveiligheid en bestaanszekerheid. Op het gebied van fysieke veiligheid kun je dan denken aan zaken als veilige gebouwen en laboratoriumveiligheid, een zaak voor architecten maar zeker ook voor de bedrijven zelf, en de mensen binnen deze bedrijven. Bij dataveiligheid denk ik aan betrouwbare data-verbindingen en aan privacy. Hier ligt een schone taak voor parkbeheerders en architecten.  Bij bestaanszekerheid gaat het volgens mij zaken als tot zekerstellen van kapitaal, van menselijk kapitaal  en van IP.  Bricks, Bytes en Brains zijn dan allen veilig.  Hier zouden parkbeheerders goed kunnen ondersteunen door een serviceboulevard aan te bieden, met bijvoorbeeld  juridische, fiscale, HR en IP ondersteuning.

Behoefte aan sociaal contact

Als de gebouwen staan, en een aantal randvoorwaarden rondom veiligheid en zekerheid zijn gecreëerd, is het zaak om aandacht te besteden aan het sociale contact. Voor mensen geldt dat zij sociale wezens zijn en anderen nodig hebben om tot volle wasdom te komen, en daarvan afgeleid zou ik willen stellen dat bedrijven zijn opgebouwd uit mensen, en dat sociale interactie voor bedrijven nodig is om tot volle bloei te komen. Voor een individuele mens zou dit sociale contact beperkt kunnen zijn tot bedrijfsintern contact, maar voor een bedrijf op een sciencepark is interactie met andere bedrijven essentieel. Ontmoeten is hier het kernwoord. Deze ontmoeting zou moeten worden aangemoedigd, en kan worden gefaciliteerd door het creëren van ontmoetingsplekken (fysieke indeling van de ruimte), maar zeker ook door het opzetten van activiteiten en gelegenheden waarbij mensen en bedrijven elkaar ontmoeten.  Een schone en gezamenlijke taak van architecten en parkbeheerders in de vorm van communitymanagers.

Behoefte aan waardering en erkenning 

De behoefte aan waardering en erkenning geldt voor bedrijven net als voor mensen: zowel bedrijven als mensen hechten aan de status in sociaal verband en willen de competentie en het aanzien in groepsverband verhogen. Hier is de community onontbeerlijk: je kunt pas gewaardeerd en erkend worden als anderen je eerst kennen. Bedrijven kunnen deze behoefte aan waardering en erkenning vervullen door zich te profileren met hun bedrijf, hun proces of hun product. Dit faciliteren is weer een heel mooie mogelijkheid voor  parkbeheerders in hun rol als communitymanagers. Communitymanagers kunnen ook inspelen op de persoonlijke behoefte aan waardering en erkenning van individuen, door diensten aan te bieden die niet direct terug te voeren zijn op BtB ondersteuning, maar inspelen op de menselijke behoeften, zoals bijvoorbeeld nabijheid van winkels, banken of kinderopvang.

Concluderend

Terugkomend op jouw vraag naar de kracht van communitybuilding op science parks denk ik dat deze kracht enorm is: De hogere fundamentele behoeften aan sociaal contact, waardering en erkenning kunnen worden vervuld door een ondersteunende en uitdagende community. Het heeft geen zin om in te zetten op community building als fysieke behoeften en de behoefte aan veiligheid en zekerheid niet zijn gegarandeerd, maar zodra deze lagere fundamentele behoeften voldoende zijn afgezekerd moet mijns inziens zeker worden geïnvesteerd in het bouwen van een community. Zoals Maslow stelt: niet-bevrediging van fundamentele behoeften zal leiden tot een vermindering van de volle mogelijkheden. Architecten en parkbeheerders kunnen samen de randvoorwaarden scheppen om bedrijven hun volle potentieel te laten bereiken.