de motor voor creativiteit

Het laatste jaar heb ik met regelmaat bijeenkomsten over creativiteit mogen leiden, voor ondernemers, wetenschappers, subsidiebureaus - en voor kinderen-.  Omdat ik altijd wetenschappelijke onderbouwing bij mijn beweringen wil hebben, heb ik heerlijk mogen grasduinen in de literatuur rondom creativiteit.

Innovation Engine

Tina Seelig, een Stanford Professor heeft veel onderzoek gedaan naar creativiteit en van haar hand is de Innovation Engine:

Seelig geeft aan dat je voor creativiteit op individuele basis verbeelding, kennis en attitude nodig hebt, en op een grotere schaal een stimulerende omgeving, cultuur en hulpbronnen. Verbeelding kun je trainen, Kennis kun je opdoen, Attitude kun je creëren, een stimulerende Omgeving en Cultuur kun je bouwen, en Middelen zijn er al, en mag je benutten. Onderstaand ga ik op alle 6 de onderdelen kort in.

1. Verbeelding

Het meest in het oog springende onderdeel van de Creative Engine is verbeelding: de kans om mogelijkheden te zien, alternatieven te vinden, links te ontdekken zien, nieuwe concepten  of objecten te maken, een nieuwe toepassingen voor een bestaand concept bedenken of originele oplossingen voor een probleem vinden.
Verbeelding is geen aangeboren kwaliteit, verbeelding kun je trainen!

In de volgende blog een aantal manieren om je verbeelding te trainen

2. Kennis

Kennis is de gereedschapskist voor je verbeelding. Je kunt leren door naar school te gaan, opleidingen te volgen, boeken te lezen, maar een andere heel effectieve manier is aandachtig waarnemen. Door met frisse ogen naar je omgeving te kijken krijg je heel veel informatie die je normaal niet bewust zou waarnemen. Een filosofie die dit heel goed uitwerkt is Mindfulness. Door alle sensaties van een rozijn waar te nemen krijg je heel veel informatie die je later weer kunt gebruiken om je verbeelding aan het werk te zetten.

3. Attitude

Attitude gaat om je instelling, je motivatie, je drive. Het is aan jou om te bepalen of je creatief wil zijn, of je input uit je omgeving tot waardevol wil benoemen en wil gebruiken om tot een oplossing te komen. Maar als creativiteit denkkracht vergt, moet je die wel hebben. Mullainathan en Shafir brengen in hun boek Schaarste het begrip bandbreedte naar voren: Hoeveel denkcapaciteit wordt in beslag genomen door alledaagse zaken of essentiële levensissues, en hoeveel bandbreedte blijft over om met andere zaken bezig te zijn. Hoe kun jij  condities en kansen creëren. lees meer over bandbreedte in deze eerdere blog

Verbeelding, kennis en attitude zijn de creativiteits-onderdelen die je nodig hebt op individuele basis, maar daarnaast heb je op grotere schaal (de buitenkant van de Creative Engine) ook een stimulerende omgeving, cultuur en middelen nodig.

4. Stimulerende omgeving 

Creatieve bedrijven als Google weten dat een uitnodigende habitat leidt tot creatieve ideeën: de meeste ideeën doe je immers niet op achter je bureau, maar badend (Eureka), wandelend of spelend. Zij investeren in gekke gebouwen met een maffe inrichting om zo creativiteit uit te dragen en uit te dagen.

Om zelf creatief te zijn helpt het om te zorgen voor een omgeving met prikkels, plaatjes, leuke info: allemaal factoren die leiden tot een brede focus. Als je eerder blogs van mij hebt gelezen frons je nu wellicht even je wenkbrauwen: ging het niet allemaal om een opgeruimde omgeving en nauwe focus? Let dan op. Als ik schrijf over timemanagement dan gaat het over effectief zijn in het uitvoeren van niet-creatieve taken, en dan is een nauwe focus essentieel: dan heb je, zoals onderzoekers van het Princeton University Neuroscience Institute onderzochten een opgeruimde omgeving nodig (zie eerdere blog). Voor creatieve taken geldt dit niet, hier is een brede focus net ondersteunend.

5: Cultuur

Een stimulerende omgeving betekent ook een omgeving met stimulerende mensen, regels, beloningen en cultuur. Wat doet jouw baas of jouw opdrachtgever om jou het gevoel te geven dat je creatief mag zijn, fouten mag maken, mag proberen en falen, en tijd soms niet kunt verantwoorden met directe output?

In een innovatiegerichte organisatie krijgen professionals tijd en ruimte voor het ontwikkelen van producten, processen of ideeën. Een mooi voorbeeld van steun voor innovatie is de 20%-regel bij, ook weer, Google. Alle professionals krijgen daar 20% van hun tijd de mogelijkheid om zelf nieuwe ideeën te ontwikkelen. Onder andere Gmail is in deze 'vrije tijd’ ontwikkeld. Creativiteit gaat niet allen om het ontwikkelen van het product, maar is vaak ook nodig op sociaal vlak, om anderen voor een idee te winnen.

In deze eerdere blog lees je een innovativiteitscheck voor jouw organisatie, en vind je een paar creativiteitskillers en creativiteitsaanjagers.

6: Middelen

Een van de meest in het oog springende middelen is geld, maar natuur, stedelijke omgeving, kunst, en toegang tot informatie, kunnen net zo goed middelen vormen. Middelen zijn op metaniveau wat kennis is op individueel niveau: de gereedschapskist voor verbeelding.

Meer weten?

Op dinsdagavond 3 november 2015 verzorgt Barcavela weer een workshop over Creativiteit. Informatie vind je hier.

Bronnen:

• InGenius: A Crash Course on Creativity  Tina Selig (2012). ISBN 10: 0062020706
• TRIZ for Engineers, Karen Gadd (2011) ISBN 10 0470741880
• TED-talk van Seelig : een inspirerende presentatie over creativiteit