dinsdag 23 december 2014

een leerzaam 2015

In het kader van 'je moet elke dag leren, anders sterft je brein af' (vrij naar Sonja Zaar) ben ik blij dat ik weer een leerzaam jaar heb mogen beleven. En ik héb toch veel geleerd: met vallen en opstaan, in workshops en on the job, door te studeren en door te delen, in detailniveau en op grote lijnen, van bewust onbekwaam naar bewust bekwaam, visueel, auditief, kinestetisch en auditief-digitaal.

Voor 2015 wens ik jou een een leerzaam jaar, met veel nieuwe ervaringen en vooral veel plezier en gezondheid.

namens het team van Barcavela,
Ellen Schiffeleers

vrijdag 19 december 2014

wat dat nou de bedoeling..

Op aanraden van een aantal collega's las ik laatst  'Verdraaide organisaties, terug naar de bedoeling', van Wouter Hart, en het was een feest der herkenning.

verdraaide organisaties

Wouter Hart gaat in dit boek uitgebreid in op het belang van ruimte geven aan professionals zodat ze binnen de organisatie dát kunnen doen waar de organisatie voor bedoeld is.

Hij benoemt een aantal vooronderstellingen waar ik het volledig mee eens ben, en een aantal van deze stellingen wil ik graag met je delen. In mijn eigen woorden komen ze neer op:






  • De bedoeling is leidend, en SMART doelen zijn afgeleid van de bedoeling. 

    • Ik ben een groot voorstander van SMART-doelen, maar die doelen moeten wel ergens vandaan komen. Alleen maar naar doelen werken en vergeten waar het nou ook weer echt om draaide is zonde. Als de bedoeling leidend is zal vaak ook blijken dat de doelen met elkaar te maken hebben: geen los zand maar deel van een groter geheel

  • Systemen en tabellen zijn een middel, geen doel: 

    • Het mag niet zo zijn dat tabellen leidinggevend worden, en dat mensen worden afgerekend op de tabel en niet op de achterliggende bedoeling.  Een voorbeeld dat Hart noemt is het afvinken van POP gesprekken: ben ik een goede leidinggevende als ik mijn hele serie POP-gesprekken afraffel en voor de vorm de medewerker er nog even bij roep, of gaat het om goede gesprekken die de medewerker en de organisatie verder helpen. Ik ga daar in mijn trainingen rondom jaargesprekken ook altijd op in: alle hulpmiddelen die de organisatie ter beschikking stelt zijn er om ervoor te zorgen dat jij als leidinggevende een goed gesprek kunt voeren met de medewerker; het draait om het gesprek, niet om het formulier of de webapplicatie. Niet het systeem is leidend, maar de echte wereld is leidend, en het systeem mag helpen.

  • Alles willen kost te veel tijd en energie,
    • In onze drukke en veranderende wereld móét je keuzes maken en prioriteren stellen, maar het vraagt leiderschap om die keuzes te maken en te verhelderen. Het is vaak fysiek en mentaal onmogelijk om alles te doen wat er door anderen van je gevraagd wordt, laat staan dat het nog lukt om ook alle veranderingen die je zelf wil doorvoeren nog erbij kan hebben. Je kunt niet alles aanpakken, en zeker niet allemaal NU, je hebt focus nodig om de dingen goed te doen: In het algemeen geldt dat je liever 10 taken goed dan 25 taken half kunt uitvoeren; maar dat moeten dan natuurlijk wél de belangrijkste taken zijn. In mijn trainingen en artikelen rondom persoonlijke effectiviteit en timemanagement gebruik ik vaak de magische zin ' Moet Ik Dit Nu Doen?'  Dingen níét doen vraagt lef en soms een gezonde portie burgerlijke ongehoorzaamheid, en het helpt als je deze keuze maakt met De Bedoeling de leidraad van je handelen.

  • Liever weinig afspraken maar daar wel streng op toe zien dan duizend regels die getreden mogen worden
    • Ken jij zelf alle artikelen uit het Burgerlijk Wetboek? Ik niet. Maar ik weet wel wat de grote lijn van ons rechtssysteem is, en daar probeer ik zoveel mogelijk naar te leven, want dat is volgens mij De Bedoeling. In een werkomgeving met professionals die werken in een dynamische markt met wisselende klantwensen is het niet haalbaar om voor elke situatie een regel te maken; je moet ervan uit gaan dat die professionals binnen een aantal kaders goed werk leveren. Ook hier is het van belang om te kiezen en te focussen: Als je met elkaar afspreekt wat écht belangrijk is, en daar streng op toeziet kan de professional vanuit vertrouwen maatwerk leveren.

  • Je kunt geen volledig veilige wereld creëren; 

    • Je kunt geen volledig veilige wereld creëren, want risico's horen nu eenmaal bij leven/werken. Als je alle risico's wil uitsluiten krijg je een wereld die onwerkbaar wordt door een overvloed aan regels, met badmeesters die formulieren voor paarse krokodillen hebben. Die paarse krokodillenwereld is heel veilig, met regels die vanuit de beste intenties zijn opgesteld, (namelijk de intenties om risico's te beperken en fouten te voorkomen- want ja, misschien geef je wel een keer het verkeerde opblaasdier mee aan een bezoeker-) , maar het is een onwerkbare wereld. Bureaucratie is een systeem dat fouten uitsluit, maar alle creativiteit en flexibiliteit doodt, wat waarschijnlijk niet in de lijn ligt van De Bedoeling.

  • Controle is goed maar reflectie is beter
    • Ik moet altijd om mezelf lachen als ik merk dat ik boos wordt bij de reclame van *--* bedrijfsbeveiliging die stelt "vertrouwen is goed maar *--* is beter. IK ben er van overtuigd dat controle goed is maar vertrouwen beter is. Ik merk dat ik dat zowel zakelijk als privé ook steeds met mij meedraag. Ik ben geen controleur, ik ga er van uit dat je iets met de beste intenties doet, en doe je niet wat ik verwachtte, dan ga ik het gesprek met je aan. Voor mij geen surveillancestaat, geen Circle (Dave Eggers), maar leren van en met elkaar. Of zoals Harry Kunneman het stelt: geen lantaarnpalen maar kampvuren

En als afsluiter nog een mooie quote rondom lean: het is de kunst om lean te organiseren zonder anorexia te creëren

Meer weten


Lees zeker het boek van Wouter Hart eens, en ik vind ook L2Zorg van Aij en Lohman een heel verhelderend boek over De Bedoeling organiseren en keuzes maken. En wil je ondersteuning bij veranderingen binnen jouw organisatie, neem dan gerust eens contact op met Barcavela, want wij helpen je graag om jouw organisatie te laten doen waar ze voor bedoeld is.  ,



PS: 'dit is de bedoeling' is ook een filmquote uit mijn dochters favoriete feel-good-movie 'Alles is Liefde'

vrijdag 12 december 2014

focus is saai.....

focusHoewel ik Social Media heel leuk en nuttig vindt, vindt ik ze ook verslavend en afleidend. Kun je je nog herinneren dat je vroeger 2 uur verdiept zat in een boek of film?

Tegenwoordig krijg ik zelfs als ik 's avonds met een goed boek op de bank zit al na 10 minuten de neiging om even mijn Facebook te checken, te kijken of er een mail of een Whatsapp is, of te controleren of er Wordfeudjes liggen; focus is moeilijk, en wordt steeds moeilijker.





Toch is het essentieel om het vermogen om te focussen te blijven houden, want ons brein kan helaas niet multitasken (ook al denken we dat we het wel kunnen). Als je weet dat zelfs vrij primaire functies niet samengaan met een zware denktaak (stoppen met lopen bij een gecompliceerd gesprek, stoppen met ademen bij een moeilijke examenopdracht), hoe zou dat dat gaan met twee denktaken. Er zijn veel leuke wetenschappelijke onderzoeken gedaan die allemaal aantonen dat je denktaken niet tegelijkertijd even goed kunt uitvoeren; je brein springt steeds tussen twee taken op en neer, en verliest daarbij steeds tijd EN nauwkeurigheid *

multitasking

Belangrijk dus om te focussen als het moet, maar door alle continue prikkels zijn we het focussen een beetje  verleerd. In mijn trainingen over timemanagement maak ik dankbaar gebruik van de Pomodoro-techniek om weer te leren om langere tijd geconcentreerd en gefocust te kunnen werken.

Pomodoro techniek


De Pomodoro techniek is een vinding van de italiaan Francesco Cirillo, en heeft zijn naam te danken aan een kookwekker in de vorm van een tomaat. Cirillo gebruikt deze pomodoro-wekker als een manier om tijd in blokjes van 25 minuten te delen. Het idee is dat je als gezonde volwassene maximaal 25 minuten heel gefocust kunt werken, en dan 5 minuten rust nodig hebt.

Als je met de Pomodoro methode aan de slag gaat kies je voor een dag een aantal wat grotere taken waarvan je weet dat je er minstens 25 minuten mee bezig bent. Je stelt de timer in op 25 minuten,zet de telefoon uit, de email en social media offline, en met de deur dicht ga je 25 minuten volledig aan deze taak spenderen. Na 25 minuten gaat de wekker en MOET je even stoppen om  5 minuten iets totaal anders, ontspannends en afleidends te doen, waarna je volgende blok van 25 minuten ingaat.

Nu blijkt dat het in het begin heel moeilijk is om 25 minuten geconcentreerd bezig te zijn. Het zal waarschijnlijk blijken dat jij, net als ik, in het begin vaak al na 10 minuten je concentratie kwijt raakt. Geen nood, dit is het leerproces. Stop zodra je merkt dat je uit focus bent, schakel even af en zet de timer daarna weer gewoon opnieuw op 25 minuten. En dat wellicht wel 6 keer achter elkaar.
De kunst is om niet gefrustreerd te raken of de tijd toch maar uit te zitten, maar om er actief voor te kiezen om nú even te stoppen zodat je dadelijk wel 25 minuten kunt focussen. Zorg er trouwens voor dat je na 2 uur sowieso een wat grotere pauze inbouwt: zowel voor je lijf als je brein is het goed om even te bewegen, zuurstof te happen en een glaasje water te gaan halen.

Wat ik fijn vindt aan deze methode is dat ik mijn brein (en mijn omgeving) ook de zekerheid geef dat ik er af en toe wél ben; als de wekker is gegaan mag ik gewoon emails openen, voicemails luisteren en koffie halen, maar NU EVEN NIET.

In die 25 minuten hoef je je taak trouwens niet af te hebben. Het gaat om 25 minuten geconcentreerd werken, niet om een race tegen de klok: als je maar voortgang boekt.

En nu...


Meer weten over persoonlijk effectiviteit en persoonlijk leiderschap. neem gerust eens contact op.

Bronnen: 


  • McMains S, Kastner, Interactions of top-down and bottom-up mechanisms in human visual cortex, Journal of Neuroscience, 2011
  • Daniel Levitin, The Organized Mind: Thinking Straight in the Age of Information Overload, 2014
  • http://pomodorotechnique.com/



dinsdag 25 november 2014

Workshop Mijn Bedrijf

leergang succesvol ondernemen

Jij hebt de moed gehad om van jouw passie je bedrijf te maken. Je bent heel goed in je vak maar je merkt dat goed zijn nog geen garantie is voor succes. Ondernemen is meer dan inhoudelijk vakmanschap, het vraagt ook een aantal ondernemersvaardigheden.

Hoe zorg je er voor dat jouw bedrijf ook een succesvol bedrijf blijft? Hoe zorg je ervoor dat je, ook op de lange termijn, voldoende klanten hebt, voldoende inkomsten genereert, en nog heel lang jouw passie in je bedrijf kunt uitvoeren? Hoe combineer je al die rollen die je hebt in jouw eigen bedrijf: professional, relatie-beheerder, financieel manager, directeur, verkoper en bedrijfsleider.

Barcavela biedt een cyclus van 6 workshops waarin de elementen van ondernemerssucces worden behandeld. Deze workshops kunnen los van elkaar worden gevolgd, maar kunnen ook worden gecombineerd met individuele coaching..

In de workshop 'Mijn bedrijf' wordt ingegaan op de elementen van succes, worden de bedrijfsplannen van de deelnemers tegen het licht gehouden en wordt een bedrijfsspecifieke Elevator Pitch ontwikkeld en geoefend.

Workshop:            Mijn Bedrijf
Deelnemers:         8-15
Datum:                  vrijdag 30 januari 2015
Tijd:                      9.30-17.00 uur
Lokatie:                Zuid Limburg
Kosten:                 €178,50  excl. BTW, excl. lunch
Inschrijven:          ellen@barcavela.nl
Telefoon:              06-11131744 


NB In de leergang worden de workshops gecombineerd met individuele coaching, en wordt 1:1 verdieping gegeven aan de behandelde onderwerpen. De kosten voor de losse workshops zijn €178,50. De kosten voor de totale leergang (6 workshops en 4 persoonlijke coaching-gesprekken) bedragen €1.895,-- . Alle kosten zijn exclusief BTW en exclusief lunch. Al deze kosten zijn bij de belastingdienst op te voeren als studiekosten.

dinsdag 18 november 2014

workshop creativiteit voor ondernemers


Is creativiteit voorbehouden aan kunstenaars en uitvinders, of kun jij zelf ook wat met creativiteit?

In de workshop Creativiteit voor Ondernemers gaan we er van uit dat ook voor ondernemers zoals jij en ik, winst ligt in het inzetten van je creativiteit en je verbeelding.  We gaan in op het creatieve proces, kijken naar effectieve methodes om te brainstormen en gaan vooral heel veel oefenen met het aan het werk zetten van onze verbeelding. Wij volgen Einstein: hij was diegene die zei dat als een idee niet absurd lijkt, het nooit een goed idee kan zijn.




Op donderdagavond 19 maart organiseert Barcavela weer een workshop Creativiteit
Deze workshop staat garant voor veel ideeën, veel plezier en een heel scala aan technieken die je voor jouw eigen bedrijf kunt inzetten

Ervaringen van andere deelnemers: hilarisch, verrassend praktisch, stimulerend, inspirerend
Gemiddelde waardering: 8,8

Workshop              Creativiteit
Woensdagavond    19 maart 2015 van 19.30- 22.00 uur
Lokatie                   Meerssen
Deelnemers            8-15 personen
Kosten                    € 49,00 excl. BTW pp
Aanmelden             via ellen@barcavela.nl

donderdag 13 november 2014

gedragsverandering vervelend?

Het lijkt als consultant of manager vaak of mensen niet WILLEN veranderen; hoe veel moeite je ook doet, ze blijven het oude, ongewenste gedrag vertonen.

Toch veranderen mensen hun gedrag voortdurend, en liefst omdat ze dat ZELF willen.

Een aantal organisatie is heel creatief omgegaan met hun wens tot gedragsverandering:

Als je wil dat mensen de trap nemen ipv de lift, maak traplopen dan leuk:
dansend rood mannetje








En als je wil dat mensen wachten voor het rode stoplicht, maak wachten dan leuk:

piano trap








Wat doe jij om jouw medewerkers of klanten te verleiden om ander gedrag te vertonen?
Hoe maak je het leuk voor hun?



maandag 3 november 2014

Rust in je hoofd

De laatste weken heb ik van coachcliënten een paar keer de vraag gekregen hoe zij zouden kunnen zorgen voor rust in hun hoofd. Elke cliënt had zijn eigen sores.... maar een aantal vragen kun je altijd wel aan jezelf stellen?



1: Kan ik er wat aan doen? Heb ik er invloed op? 


cirkel van invloed en cirkel van betrokkenheid
Veel zaken die ons bezighouden vallen buiten onze invloedssfeer: ze raken je, je voelt je betrokken maar je kunt ze niet veranderen. Stephen Covey ontwierp hiervoor de cirkels van invloed en van betrokkenheid:  effectieve mensen houden zich vooral bezig met hun cirkel van invloed. Als je geen invloed hebt kun je kijken of je alsnog invloed kunt krijgen, anders heeft het geen zin je betrokkenheid in de zin van klagen, piekeren of zeuren te behouden. Je kunt wellicht nog ervoor kiezen de situatie te verlaten, maar als je dat niet doet zul je het moeten accepteren: ECHT accepteren. Vandaar ook de prachtige engelse quote: change it, leave it or love it!

2: Als ik dit niet wil, wat wil ik dan wel?

In het kader van doelen stellen wordt vaak gerefereerd aan de Chessire Cat van Alice in Wonderland: als je niet weet waar je heen wil is elke richting goed. In dit kader gaat het mij meer om de doelfilters van NLP: Vermijden en Bereiken: als je ongelukkig zijn wil vermijden, wat wil je dan WEL bereiken, en hoe ziet dat er dan uit? Piekeren is de focus op wat er niet goed is. Hoe kan dat je ooit verder helpen? Vaak helpt het mensen om hun blik niet te richten op dat wat ze NIET willen, maar om actief te beschrijven wat ze WEL willen. En hoe concreter je kunt beschrijven wat je dan ziet, hoort, voelt, denkt, hoe beter je in staat bent een andere mindset te creëren die je helpt om even met een andere blik naar de toekomst te kijken.


3: Wil ik gelijk of wil ik geluk?




conflictmanagementstijlen
Vanuit de conflictmanagement theorieën (oa Thomas Killmann) is bekend dat het conflict aangaan vooral effectief is als zowel het onderwerp van conflict als de relatie met de conflictpartner belangrijk zijn. Soms is het onderwerp niet zo belangrijk, en kun je omwille van de relatie ook afzien van het conflict.

Gelijk willen krijgen kost vaak enorm veel energie, en je kunt  je soms wellicht afvragen of je gelijk echt zo belangrijk is; misschien gaat het meer om ego dan om daadwerkelijk inhoudelijke belangen. In dat geval kan het heel veel rust geven om te kiezen voor geluk in plaats van gelijk.

 4: Wat kan IK eraan doen?


Een collega van mij heeft haar training Van Slachtoffer naar Dader genoemd; een drastische benaming maar waar het om draait is dat je pas wat kunt veranderen aan een situatie als JIJ de regie neemt. Klagen maakt je tot slachtoffer, en maakt je hulpeloos, Kun je de verantwoordelijkheid nemen voor het deel van het probleem waar JIJ iets aan kunt veranderen.

4: De kunst van de kleine acties: wat kan ik NU doen?


Rust in je hoofd heeft heel vaak te maken met piekeren, en piekeren komt vaak voort uit onmacht. Neem de macht weer in eigen hand en neem acties, kleine acties die binnen jouw invloedssfeer liggen, en die direct effect hebben . Ik had laatst een mooi voorbeeld aan de hand van iemand die wakker lag van het piekeren over de mogelijkheid dat zijn huis zou afbranden. Met piekeren kon hij geen brand voorkomen, maar met het inhuren van een preventie-expert en het installeren van brandmelders kon hij wel effectieve acties nemen, Met actie neem je de touwtjes weer in je eigen handen.

5. Gaat méér denken dit probleem oplossen?


Vaak helpt het om na te denken over een oplossing, maar als je al veel hebt gedacht en weinig hebt opgelost, dan gaat meer denken je wellicht ook niet verder helpen. Piekeren zorgt er meestal net voor dat het probleem groter wordt, niet kleiner. Vaak geef ik coachcliënten de opdracht om elk dag, op een van te voren bepaald tijdstip, een half uur lang na te denken over het probleem, en de rest van de dag NIET. Dit maakt dat je jezelf de zekerheid geeft dat je er op bepaald moment aandacht is voor je probleem EN het maakt dat je onderbewuste 23 en een 1/2 uur aan het werk kan om creatief naar oplossingen te zoeken, oplossingen die je meestal niet vindt door heel hard na te denken (zie ook de voorgaande blog over creativiteit

6. Moet ik doorzetten of loslaten?


Hannah Bervoets schreef voor de Volkskrant een prachtige column over loslaten en doorzetten. We denken soms dat we altijd maar moeten doorzetten, maar soms helpt het om realistisch te zijn en te kijken of jouw doel wel haalbaar is. Er is niet mis met loslaten. En dat brengt me dan terug bij de quote van vraag 1: Change it, leave it or love it: als je het niet kunt veranderen, laat het dan los!

Meer weten


Wil je meer weten over geluk, dan raad ik je zeker het boek De Maakbaarheid van het Geluk van de wetenschapster Sonja Lyubomisrky aan, of neem een keer contact op met Barcavela voor individuele coaching of training.

en dank aan Elroy Cocheret de la Morinière voor de boekentip,

maandag 27 oktober 2014

creativiteit

Volgende week mag ik voor een groep wetenschappers een bijeenkomst over creativiteit leiden, en ja, als het voor wetenschappers is dan wil ik ook altijd wetenschappelijke onderbouwing bij mijn beweringen hebben. Heerlijk dus om te mogen grasduinen in de literatuur rondom creativiteit.

Innovation Engine


Tina Seelig, een Stanford Professor heeft veel onderzoek gedaan naar creativiteit en van haar hand is de Innovation Engine:

Innovation Engine Seelig
Seelig geeft aan dat je voor creativiteit op individuele basis verbeelding, kennis en attitude nodig hebt, en op een grotere schaal een stimulerende omgeving, cultuur en hulpbronnen. Verbeelding kun je trainen, Kennis kun je opdoen, Attitude kun je creëren, een stimulerende Omgeving kun je bouwen, en Hulpbronnen en Cultuur zijn er al, en mag je benutten. Kijk eens op de TED-talk van Seelig voor een inspirerende presentatie over creativiteit






Verbeelding


Verbeelding train je bijvoorbeeld met uitdagende vragen, die méér dan 1 goed antwoord kennen: dus niet 5+5=.... , maar ....+...=10. Verbeelding train je ook met het combineren van al bestaande zaken. In 1946 heeft de Rus Genrich Altshuller onderzocht welke denkstappen de grootste bron van innovatie waren, en deze (40) TRIZ-principes zijn nog steeds heel goed bruikbaar om op een andere manier naar problemen te kijken: principe 2 bijvoorbeeld: Weglaten van een deel van een product of alleen noodzakelijke het deel van een product gebruiken, wat leidde tot de ontdekking van suikervrij ijs. Of bijvoorbeeld principe 6: maak een product meer uniform, universeel of multifunctioneel, wat ontwerpers bracht tot de universele all-in-one afstandbediening.. Klik hier voor meer informatie over TRIZ.

Habitat


Creatieve bedrijven als Google weten dat een uitnodigende habitat leidt tot creatieve ideeën: de meeste ideeën doe je immers niet op achter je bureau, maar badend (Eureka), wandelend of spelend.Zij investeren in gekke gebouwen met een maffe inrichting om zo creativiteit uit te dragen en uit te dagen.

Brainstorm


brainstorm
Wat te denken van brainstormen; de laatste jaren was er een polemiek gaande van voor-en tegenstanders van brainstormen. COCD deed een literature-search naar de laatste inzichten en kwam erachter dat mensen in hun eentje meer ideeën genereren dan tijdens een reguliere brainstorm waarbij iedereen door elkaar roept, maar dat een georganiseerde en gefaciliteerde brainstorm net leidt tot nóg meer ideeen, plezier en energie geeft en meteen ook kan bijdragen aan het teamgevoel, gedeeld eigenaarschap, een veranderproces in een organisatie, of gewenste competitie.
Daarom voor de liefhebbers de spelregels voor een effectieve, georganiseerde brainstorm:

Spelregels brainstorm:


1. Stel je oordeel uit tot het eind van de sessie.  
2. Laat geen ideeën verloren gaan en schrijf alles duidelijk op. 
3. Luister met aandacht en lift mee op de ideeën van anderen. 
4. Geef extra aandacht aan gekke of naïeve ideeën, want deze creëren nieuwe invalshoeken. 
5. Spreek af dat wíe tijdens de sessie wát heeft bedacht of verteld binnen de groep zal blijven. 
6. Iedereen is gelijkwaardig. 

Meer weten over creativiteit?

Op donderdagavond 19 maart 2015 verzorgt Barcavela weer een workshop over Creativiteit. Informatie vind je hier

Bronnen:

  • http://www.cocd.org/creativitips/werkt-brainstormen-nu-wel-of-niet/
  • InGenius: A Crash Course on Creativity  Tina Selig (2012). ISBN 10: 0062020706
  • TRIZ for Engineers, Karen Gadd (2011) ISBN 10 0470741880

vrijdag 17 oktober 2014

hoeveel bandbreedte heb jij beschikbaar voor de relevante zaken

schaarste
Deze zomer las ik het boek Schaarste -hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen, van Mullainathan en Shafir. Deze twee wetenschappers (Harvardeconoom en Princetonpsycholoog) brengen een veelheid van onderzoek samen in een heel leesbaar boek.

Schaarste heeft positieve en negatieve gevolgen; laten we eens beginnen bij de positieve gevolgen: als ik een deadline heb en daardoor een schaarste aan tijd ervaar kan ik beter focussen. als ik aan het einde van de maand krap bij kas zit kan ik de waarde van geld beter inschatten en zal ik spaarzamer omgaan met mijn euro's.



Bandbreedte


Maar helaas heeft schaarste ook negatieve gevolgen: de focus op de schaarste maakt dat een gedeelte van mijn denkkracht, door Mullainathan en Shafir beschreven als bandbreedte, in beslag genomen door de schaarste. Dat is niet zo erg als het een keer gebeurt, maar als schaarste chronisch wordt levert het wel grote problemen op: Arme mensen, mensen met een schaarste aan geld, zijn continu bezig de eindjes aan elkaar te knopen en hebben daardoor continu minder bandbreedte beschikbaar, wat maakt dat zaken die aan de rand van de bandbreedte zitten, zoals rekeningen op tijd betalen, informatie verwerken en arbeidsproductiviteit in de knel komen. Een voorbeeld is de arme student die ook tijdens zijn colleges steeds denkt aan hoe hij de huur van zijn studentenkamer deze maand gaat betalen, hij zal weinig opnemen van de stof die wordt gebracht en slecht scoren op zijn tentamens.

Schaarsteval


Mullainathan en Shafir introduceren de term 'schaarsteval' om aan te geven dat mensen die schaarste ervaren door hun focus en gebrek aan bandbreedte niet de mogelijkheden kunnen benutten om uit de schaarste te komen, maar steeds dieper wegzakken in schaarste; met een aantal onderzoeken onder oa aziatische boeren wordt dit begrip geïllustreerd. Zij geven niet de sleutel tot de oplossingen van het wereldwijde armoedeprobleem maar bieden wel aanknopingspunten: mensen met schaarste helpen door een omgeving te creëren waarin zij niet in de schaarsteval kunnen trappen, zowel op individueel niveau, organisatie niveau als landelijk niveau. Hier komt wat politiek en ethisch bewustzijn om de hoek; mogen wij arme mensen 'betuttelen'om te voorkomen dat zij nog armer worden?

70-20-10


Toch zitten er veel mogelijkheden in het creëren van een omgeving die foute beslissingen voorkomt; de hele 70-20-10 beweging is gebaseerd op de vooronderstelling dat gedrag grotendeels wordt bepaald door de omstandigheden en het systeem, en dat je het systeem 'fool-proof' kunt maken. In een bommenjager de knopjes voor het uitzetten van het landingsgestel en het afwerpen van de bommen naast elkaar zetten vraagt om fouten.

Toepassing in mijn praktijk


In mijn coachingen ben ik sinds het lezen van het boek regelmatig op het begrip bandbreedte ingegaan: wat neemt bij jou denkcapaciteit in beslag, hoe zou je jouw bandbreedte maximaal kunnen inzetten? Mijn ervaring is dat mensen de begrippen heel makkelijk herkennen en accepteren, en dat het handvatten geeft om met coachees het gesprek aan te gaan over het creëren van condities en kansen. Mijn motto blijft: Je kunt de wind niet bepalen maar wel zelf de zeilen zetten, en deze begrippen geven weer extra lijnen en schoten om die zeilen te zetten.

Bronnen:


Mullainathan en Shafir, Schaarste-hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen (2013) ISBN/EAN: 9789490574994

en dank aan Mark van der Zwan voor de boekentip

vrijdag 10 oktober 2014

motivatie en beloning; wat motiveert jou?

drive pink motivatie
Waarom werk je soms zo hard, en ben je af en toe niet vooruit te branden?


Vanuit de wens om leiders en managers meer tools te geven om hun medewerkers te motiveren dook ik een paar weken geleden in het boek Drive van Daniel Pink. Ik heb er van genoten, professioneel en privé!!






Motivatie-evolutie


Daniël Pink geeft aan dat er een evolutie is in onze persoonlijke motivatie:

Motivatie 1.0 is de fight or flight- motivatie: ons oerinstinct dat ons motiveert om weg te rennen van gevaar en op zoek te gaan naar eten; maar na de civilisatie van de wereld is dat niet meer de enige reden waarom mensen doen wat ze doen.

Een tweede reden waarom mensen bepaald gedrag vertonen is het feit dat ze beloond of gestraft worden: Motivatie 2.0. Deze motivatie werd in de oude managementtheorieen, zoals bijvoorbeeld bij Taylor, nog veel aangehaald als de wortel en de stok: mensen conditioneren door gewenst gedrag te belonen en ongewenst gedrag te bestraffen. Maar dit straffen en belonen past soms niet meer bij hoe we organiseren wat we doen, bij hoe we nadenken over wat we doen en hoe we doen wat we doen.

Het feit dat er open source software is en dat mensen in hun vrije tijd belangeloos aan Wikipedia werken, heeft te maken met intrinsieke motivatie van mensen die hier tijd en energie in steken; geen fight of flight, geen straf of beloning, maar iets doen omdat je het leuk vindt, waardevol of zinvol vindt: Motivatie 3.0!

De Nobelprijs voor Economie van 2002 werd  gegeven omdat werd aangetoond dat mensen NIET altijd zoeken naar een maximalisatie van winst: wat dacht je van het besteden van dure tijd aan vrijwilligerswerk, of het opgeven van een goedbetaalde baan om werk te gaan doen dat veel minder betaalt maar zinvoller is.

Belonen


Als je mensen gaat belonen voor werk dat zij uit motivatie 3.0 doen, dan bereik je het tegengestelde van wat je wil: waar zij eerst iets deden uit eigen motivatie wordt het door het belonen ervan 'werk', en daardoor minder aantrekkelijk.

Ik wilde dat ook in mijn eigen omgeving eens testen en naam mijn zoon als test-object. De school waar hij op zit biedt leerlingen die daar behoefte aan hebben en die dat aankunnen verbreding aan: zij mogen op bepaalde uren lessen te missen en in die tijd eigen projecten uitvoeren. Het enige wat de school ervoor terugverlangt is op het einde van het jaar een presentatie. Onze zoon mag op school als verbreding muziek componeren, en doet dat met veel passie en inzet, en op het einde van het jaar stapt hij trots op het podium om een nummer te laten horen dat hij zelf heeft gecomponeerd.
Ik ging met hem het gesprek aan over belonen, en stelde voor om zijn inzet te belonen met een rapportcijfer. Toen ik hem vroeg wat het effect daarvan zou zijn was hij heel stellig: dat zou funest zijn: dan zou ik gaan werken voor een punt terwijl ik nu mag werken voor iets wat ik zelf graag wil; als het voor een punt zou zijn zou ik echt niet zo hard werken". Dank dus Daniel Pink, dat ik zo niet alleen meer weet over het begeleiden van managers, maar ook nog mijn zoon beter begrijp :-).

Als-Dan vs Nu-Dan


Hoe kun je mensen dan belonen voor hun werk? Wat blijkt uit de onderzoeken die Daniel Pink aanhaalt is dat er een verschil is tussen 'als-dan'beloningen (als jij 50 pallets laadt in een uur dan krijg je van mij een bonus, het staat van te voren vast dat voor deze taak een vergoeding staat) en "nu-dan"beloningen (nu jij dit voor mij doet krijg je van mij een compliment/ feedback/nuttige informatie/prijs, het staat niet vast dat je deze beloning krijgt, maar het kan zomaar eens een keer gebeuren).
'Als-dan' beloning werken prima bij stuk-werk, ze geven focus! Maar als het gaat om creatieve of probleemoplossende taken die gebruikmaken van de rechterhersenhelft, begeef je je met als-dan-beloningen op gevaarlijk terrein, want de focus op de beloning staat creativiteit in de weg: Focus vernauwt de open blik die nodig is voor het vinden van creatieve oplossingen.
Als je creativiteit en probleemoplossing wil uitlokken spreek je motivatie 3.0 aan, en kun je beter met 'nu-dan'beloningen werken, en liefst dan ook nog met 'nu-dan' beloningen die mede bestaan uit complimenten, feedback en nuttige informatie.


En jij?


Hoe motiveer en beloon jij jouw medewerkers? Hoe motiveer en beloon jij jezelf?  Ik ben benieuwd, dus laat het maar weten in een reactie of mail

Bronnen:


Drive, Daniel Pink, 
Ordonez, Schweitzer, Galinsky and Braverman: , ‘Goals Gone Wild: The Systematic Side Effects of OverPrescribing Goal Setting. Harvard Business School, februari 2009.


woensdag 17 september 2014

nieuwe ogen kijken fris naar ... klantgerichtheid

klantgewrichtheid

klantgerichtheid is het overtreffen van verwachtingen


Klantgerichtheid is een groot goed, zowel in de profit als in de non-profit sector. Toen ik vorige week een bevriende medisch specialist sprak, was ik dan ook erg verrast om zijn verhaal over klantgerichtheid bij zijn nieuwe werkgever te horen.






Deze specialist, laten we hem Marc noemen, is een heel ervaren professional, met een ruime hoeveelheid ervaringsjaren bij een aantal werkgevers en maatschappen op de teller. Hij is nu een paar maanden in dienst van een voor hem nieuw ziekenhuis en kijkt zijn ogen uit.

Dat hij zijn vakantiedagen drie maanden van te voren moet plannen is vanuit het oogpunt van klantgerichtheid natuurlijk goed te verdedigen; lastig voor de professional, maar prettig voor de patiënt die nu zeker weet dat hij over 3 maanden dezelfde specialist kan zien, en zijn verhaal niet aan weer een ander moet uitleggen.

Maar anders wordt het wanneer blijkt dat een studiedag die niet doorgaat, of een vakantie die wordt geannuleerd ook niet binnen 3 maanden kan worden verwerkt met als opmerking: ja hallo, we kunnen toch niet de patiënten gaan bellen en zeggen dat ze al over 2 weken terecht kunnen..... dan blijken die drie maanden toch vooral voor het gemak van de bureaucratie te worden gehanteerd, en is het klantperspectief ver te zoeken.

Evaluatiegesprek


Ik pleit ervoor om standaard na drie maanden een gesprek aan te gaan met  mensen die nieuw in dienst zijn gekomen: de eerste maanden hebben zij zoveel ervaringen opgedaan en waarschijnlijk zoveel zaken gezien die de mensen die er al langer werken niet eens meer zien omdat ze ze normaal zijn gaan vinden. En deze interne observaties kunnen een enorme meerwaarde bieden aan het bedrijf: informatie uit de eerste hand, over blinde vlekken .

Kwaliteitszorg en klantgerichtheid gaan dan hand in hand, en de nieuwe professional wordt gewaardeerd om zijn ogen- en oren-functie: 1+1+1=5?


Meer weten


Lees ook eens: Klantgerichtheidsversnellers, van Jos Arets, Vivian Heijnen en Inge ter Laak
of een van de onovertroffen boeken van Jos Burgers, bijvoorbeeld: Klanten zijn net mensen